نقش سایه در تعدیل عوارض ناشی از تنش خشکی بر فیزیولوژی نونهال بنه (Pistacia atlantica)

این پژوهش با هدف بررسی نقش سایه در تعدیل عوارض ناشی از تنش خشکی بر فیزیولوژی نونهال‌های بنه (Pistacia atlantica Desf.) در تابستان 1395 و در ایستگاه تحقیقات البرز کرج انجام شد. نونهال‌های بنه در شرایط تیمارهای تنش خشکی (در سه سطح فاقد تنش، تنش متوسط و تنش شدید) و سایبان مصنوعی (در سه سطح فاقد سایه، سایه کم و سایه متوسط) در قالب طرح کرت‎های خردشده با پایه بلوک‎های کامل تصادفی قرار گرفتند. پس از گذشت یک ماه، مشخصه‌های فیزیولوژی برگ شامل محتوای نسبی آب، محتوای قندهای محلول و پرولین، غلظت رنگیزه‌های گیاهی، فعالیت آنزیم کاتالاز و نرخ نشت الکترولیت اندازه‌گیری شدند. تنش خشکی باعث کاهش شدید محتوای نسبی آب و غلظت کلروفیل کل،‌ a و b برگ شد. در مقابل، سایه با تعدیل تنش خشکی، مقدار مشخصه‌های مذکور را به‌‌طور معنی‌داری افزایش داد. تنش خشکی باعث تحریک مکانسیم‌های مقاومت در نونهال‌های بنه شد و محتوای پرولین، کاروتنوئید و فعالیت آنزیم کاتالاز افزایش معنی‌داری پیدا کردند، اما سایه باعث کاهش معنی‌دار این مشخصه‌ها و همچنین نسبت کلروفیل a/b شد. برهمکنش سایه و تنش خشکی بر مشخصه‌های کلروفیل a و فعالیت آنزیم کاتالاز معنی‌دار بود و تیمارهای تنش خشکی پاسخ‌های متفاوتی به سایه نشان دادند. به‌طور کلی، نتایج این پژوهش حاکی از نقش مثبت سایه در تعدیل تنش خشکی بر نونهال‌های بنه بود.